Η Ανέλιξη και η Σημασία των Εμβολίων στην Υγεία

Η αξία των εμβολίων είναι αδιαμφισβήτητη και τονίζεται ιδιαίτερα από τον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ). Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμού (24-30 Απριλίου 2025), ο ΣΦΕΕ προειδοποιεί για την εμβολιαστική κόπωση που παρατηρείται μετά την πανδημία, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική υστέρηση στην εμβολιαστική κάλυψη, κάτι που ενέχει τον κίνδυνο επανεμφάνισης «ξεχασμένων» νοσημάτων.

Οι πρόσφατες εξάρσεις ιλαράς και κοκκύτη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, υπογραμμίζουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή, η μετανάστευση και οι πολεμικές συρράξεις επισημαίνουν την αναγκαιότητα διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της επιδημιολογικής επιτήρησης.

Ο ΣΦΕΕ επισημαίνει ότι οι εμβολιασμοί προστατεύουν αποτελεσματικά την υγεία, την ευημερία και την παραγωγικότητα, όταν εκτελούνται με συνέπεια και στρατηγική. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ), από το 1974 μέχρι σήμερα, οι εμβολιασμοί έχουν σώσει τουλάχιστον 154 εκατομμύρια ζωές, δηλαδή περίπου 6 ζωές κάθε λεπτό, καθημερινά, για πέντε δεκαετίες. Η αξία τους επεκτείνεται και στην οικονομία, αφού προσφέρουν σημαντική εξοικονόμηση πόρων στα συστήματα υγείας, με κέρδη πολλαπλάσια της αρχικής επένδυσης.

Μια πρόσφατη μελέτη στην Ελλάδα αποδεικνύει ότι η ορθή εφαρμογή των εμβολιαστικών προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους μπορεί να αποτρέψει σχεδόν 289.000 κρούσματα, 266 θανάτους και την απώλεια 7.470 ετών ζωής ετησίως. Δηλώνει μάλιστα ότι για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στο παιδιατρικό πρόγραμμα εμβολιασμού, εξοικονομούνται 3,11 ευρώ σε άμεσο κόστος και 8,67 ευρώ σε συνολικό κόστος.

Ο εμβολιασμός ενηλίκων επίσης παρουσιάζει σημαντικά οφέλη. Σύμφωνα με στοιχεία της έκθεσης του Οργανισμού Οικονομικών της Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, ο εμβολιασμός έναντι γρίπης, πνευμονιοκόκκου, έρπητα ζωστήρα και RSV μπορεί να φέρει επιστροφή στην κοινωνία έως και δεκαεννέα φορές (x19) της αρχικής επένδυσης, ισοδυναμώντας με εξοικονόμηση έως και 4.637 δολαρίων ανά πλήρη εμβολιασμό ενήλικα. Οι εμβολιασμοί προσφέρουν επίσης κρίσιμη προστασία ενάντια στην αντιμικροβιακή αντοχή, ένα πρόβλημα που η Ελλάδα αντιμετωπίζει με σοβαρότητα.

Καθώς εξελίσσεται ο τομέας των εμβολίων, δημιουργούνται νέα ορόσημα. Τα εμβόλια, εκτός από την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, αποκτούν και θεραπευτικό χαρακτήρα μέσω εξατομικευμένων προσεγγίσεων για σοβαρές παθήσεις, όπως ο καρκίνος. Ο ΣΦΕΕ τονίζει ότι ο εμβολιασμός αποτελεί βασικό πυλώνα της πολιτικής Υγείας και συμβάλλει στην υγιή διαβίωση σε όλη τη διάρκεια ζωής μας. Η ανάπτυξη και η βιωσιμότητα των εμβολιαστικών προγραμμάτων συνιστούν στρατηγική επένδυση στον άνθρωπο και την κοινωνία.

Ωστόσο, όπως αναφέρει ο ΣΦΕΕ, οι συγκροτημένες προσπάθειες και οι διαχρονικές συμμαχίες είναι απαραίτητες για την επιτυχία των εμβολιαστικών προγραμμάτων. Ορισμένοι στόχοι περιλαμβάνουν:

• Τη θεσμοθέτηση επίσημων εμβολιαστικών στόχων ανά νόσημα, αποδεικνύοντας τη δέσμευση της Πολιτείας προς την αξία των εμβολιαστικών προγραμμάτων.
• Συνεχή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για την αξία του εμβολιασμού.
• Συνεπή καταγραφή εμβολιασμών μέσω των μητρώων εμβολιασμού για παιδιά, εφήβους και ενήλικες.
• Δημιουργία ενός επαρκούς προϋπολογισμού για τα εμβόλια, ο οποίος θα ενημερώνεται ανάλογα με τις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού.