Εισαγωγή στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό
Σήμερα, εκδόθηκε η πράξη συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), η οποία περιλαμβάνει τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό (ΘΧΣ) της χώρας, αποτυπώνοντας τη στρατηγική οργάνωσης του θαλάσσιου χώρου μας σε χάρτη.
Υπό την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών και άλλα συναρμόδια υπουργεία, η Ελλάδα θέτει για πρώτη φορά τους κανόνες οργάνωσης του θαλάσσιου χώρου της, δημιουργώντας ένα ολιστικό χωροταξικό πλαίσιο που αποσκοπεί στην ανάπτυξη μιας βιώσιμης γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας. Ο σχεδιασμός αναγνωρίζει και εκφράζει τις ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν στις θαλάσσιες ζώνες της χώρας, σεβόμενος παράλληλα τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος.
Όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση, η διαδικασία σύνταξης του ΕΧΣΘΧ εξετάζει συγκρουόμενες κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παραμέτρους, ώστε να είναι σε θέση να επιτύχει αναγκαίους και πολύπλευρους στόχους. Αυτοί περιλαμβάνουν την κλιματική ανθεκτικότητα, τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ιδιαιτέρως των ενάλιων αρχαιοτήτων, καθώς και τη βελτίωση των θαλάσσιων μεταφορών και την εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων.
Τα Δυναμικά Όρια της Υφαλοκρηπίδας
Γίνεται λόγος για την σημαντική πρωτοβουλία να αποτυπωθούν για πρώτη φορά σε επίσημο κείμενο τα απωθημένα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, με κυβερνητικές πηγές να αναφέρουν ότι «κλείνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος, υπερασπίζουμε τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη». Παράλληλα, διευκρινίζουν ότι η πρωτοβουλία αυτή δεν αποσκοπεί στο να αποκλείσει τη θετική διάθεση στην ελληνοτουρκική ανταλλαγή. Επίσης, τονίζουν πως ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός προσφέρει έναν «οδικό χάρτη αξιοποίησης των θαλασσίων πόρων» της πατρίδας μας.
Κατανόηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) αναγνωρίζεται ως ένα σημαντικό εργαλείο που αποτυπώνει τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας, σταθμίζοντας την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα, προσδιορίζει τη συμβατότητα της ανάπτυξης αυτών των δραστηριοτήτων, προκειμένου να επιτευχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη των θαλάσσιων περιοχών και η αξιοποίηση των θαλάσσιων πόρων.
Επιπλέον, η διαδικασία αυτή είναι σύμφωνη με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, όπως ορίζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Εδώ, είναι κρίσιμο να σημειωθεί ότι η οδηγία που προωθείται δεν υπονομεύει τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών.
Στρατηγικοί Στόχοι και Ανάγκες του ΘΧΣ
Πρωταρχικός στόχος του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού είναι να προωθήσει την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου και την ομαλή συνεργασία των χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων, διασφαλίζοντας την προστασία του περιβάλλοντος και την βιώσιμη ανάπτυξη. Στην εκπόνηση του ΘΧΣ, θα ληφθούν υπόψη οι κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παράμετροι, που συνδέονται με τις παρακάτω θεματικές:
- προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μέσω θαλάσσιων πάρκων,
- διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και των ενάλιων αρχαιοτήτων,
- βελτίωση των θαλάσσιων μεταφορών,
- βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη,
- εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων,
- ενίσχυση των διασυνοριακών υποδομών κοινού ενδιαφέροντος.
Η καλή και οργανωμένη εφαρμογή του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού αποβλέπει σε μια ισορροπημένη ανάπτυξη του θαλάσσιου χώρου της χώρας μας, ικανή να καλύψει τις ανάγκες των επόμενων γενεών.
Μακροχρόνια Προοπτική και Πολιτική Στρατηγική
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αναγνωρίζεται ως μια αναγκαία προσέγγιση στη στήριξη της βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας και την έξυπνη ανάπτυξη των θαλάσσιων περιοχών. Η ελληνική Κυβέρνηση, θέτοντας τις στρατηγικές προτεραιότητες της, δημιουργεί μια πολιτική που περιλαμβάνει τόσο τη θάλασσα όσο και τη στεριά και αποβλέπει σε οργανωμένες και βιώσιμες δράσεις.
Συνεπώς, η κατάρτιση και εφαρμογή του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού είναι αποτέλεσμα τεκμηριωμένης δουλειάς και διαβούλευσης που ενισχύει τις διεθνείς σχέσεις, ενώ ταυτόχρονα εξυπηρετεί την ανάγκη των κομματιών του εθνικού και ευρωπαϊκού κεκτημένου.